DIWCIED.........................................2

daw ffebian ag aed yn inion \ i guro 'r diwcied ffeilsion \ ar ol cefnu i dwu chwaer groes \ hi garia yn i hoes y goron \

yni yn un air jeirll a diwcied \ ag arglwiddi tir brutanied \ at y grasusaf frenin llur \ a mae yn pur ddeisyfied \

DIWEDD..........................................6

ni ddoudes gwmni diddig \ fy nhestun yn garedig \ ag er yn bod ni a beie 'n llond \ na farnwch ond ychydig \ diwedd prologue enter phwl ffwl

mae imi bart o garenudd o ddoud y gwirionedd \ _e medrw___________ cofio o 'i dechre i 'w diwedd \ ___________________ wrth _____ \ fy mod i ___________________ o fowredd \

ti graffest yn fuan tu mewn i 'w min \ di ei i spio i 'w thin hi o 'r diwedd \

wale heilin anhaeledd \ dyna arnoch i gnot o 'r diwedd \ dywedwch ithe hiran ar f' ol i 'r wers \ i gael cwlwm hers ych deuwedd \

fe ddawodd [~ addawodd] ddwad yma \ i 'm cyfwrdd i chwedleua \ o 'r diwedd dacw fo gerllaw \ wr gwiwlan draw mi a 'i gwela \ enter morgan

i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer

DIWEDDI.........................................2

mae 'n rhaid i chwi rhwmo [~ rhwymo] 'n fanwl \ na ffriodo buth o 'ch meddwl \ ne cun setlo 'r goron arni \ fynu gweled dudd diweddi \ enin

Bychan Iawn genine [~ gennyf innau] hud angie \ gysanu 'th dwu wefus doethus dithe \ llaw yn llaw turd gida myfi \ I orphen llinio dudd diweddi \ Exitt oll enter plwc

DIWEDDIO........................................1

a 'r ddwu erill wedi hynu \ a wnewch er lles i cynesgauddu [~ cynysgaeddu] \ a 'i diweddio i wur o urddas \ drwu gadernid yn y dyrnas \ Brenin

DIWIG...........................................2

gwela i wr o ymddygiad uchel \ draw yn dyfod ar i drafel \ mi ddybygwn wrth i diwig \ mai 'r diwc o llychlun iw 'r pendeddig [~ pendefig] \

fy anwul dad caredig \ mae 'n chwith geni weld ych diwig \ ar ol trafailio tir a mor \ yn henwr mor fethiedig \

DIWRNOD.........................................1

rwi 'n cerdded ers pedwar diwrnod \ yn ddigon gwag fy ngeudod [~ ngheudod] \ heb gael gen neb 'n henddun llwud \ friwsionun o fwud na diod \

DIWRTH..........................................1

o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn \ ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn \ plwc

DO..............................................1

os trewi fi ar fy midin \ mi ro [~ roddaf] ngledde [~ fy nghleddau] drwu dy bwdin \ roes rhiw beth i fus 'n dy din di do \ ddarfuti amhwilio heilin \ Heilin

DOD.............................................1

Rwi gwedi gofun dod imi atteb \ hiran

DODREFNUN.......................................2

mae geni dri dodrefnun \ a rhinwedd mawr su arnun \ myfi awn i 'r fan lle don \ y bydd llawer o son amdanun \

yr ail dodrefnun tewgru \ sudd geni iw ngledde [~ fy nghleddau] glowddu \ hwn a wnaud i daid fy nain \ I guro 'r chwain o 'r gwelu \

DOE.............................................1

wel wel pa beth dybygwn \ troi doe yn ol nis gallwn \ ni godwn armi deg os daw \ i 'w dal nhw draw os gallwn \

DOED............................................1

gwaed fo a 'th witsied di y cene \ doed neb yno mi dora __________________ \ di gollest dy _______________ \ ai fellu a gofyni ostegio p________ \ plwc

DOEDD...........................................1

fy naid [~ nhaid] i oedd howel sion guto \ o gene go dorllaes ymul llandrillo \ doedd mo 'i fath am fyta oddyma i fon \ os clowsoch i son amdano \

DOES............................................15

fy spectol sudd at fy mwrpas [~ mhwrpas] \ ni does mo 'i bath mewn tyrnas \ mi ga drwu hon os rhoi fy mrud \ weled y bud o 'i gwmpas \

fine dora ngwallt [~ fy ngwallt] hir felun \ ag a fyna siwt o frethun \ mewn dillad mab mi a i drefailio \ ni does le imi yma i dario \

Does lle mynech meinir ddichlin \ di gest i fendith o cun dy gychwun \ er dicied oedd ni bu arnat wall \ am fod mor gall a 'i ofun \

mi roses [~ arhosais] yma 'n hwu na 'm bwriad \ ni does geni gartre neb yn gwarchad \ hwrach fod holl nifeilied [~ anifeiliaid] y pentre \ yn pori fy ud i a 'm gwair i gore \

os wy i fab y gwir rwi i 'w ddoudud \ ni does arna i henw ond alldud \ Sarjant

mae hwn 'n landdun ifangc lysti \ ni does mo 'i fath yn fy ngwmpeini [~ nghwmpeini] \ o ble doisti 'r glanddyn mwuna \ alltud

Ewch lle mynoch ni does gen ange \ ddim mwu o gas i mi na chwithe \ Mortimer

gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc

does i 'w nol a brysia 'n fuan \ gad gael golwg mwun ar hiran \ gida 'r gair mi a 'i gwela 'n cerdded \ yn un cwrwm tin y gored \

melldith dy fam i ti cydafel [~ cadafael] \ rwiti yn waeth dy gwrs na chythrel \ oni fedri di 'n well na hun briodi \ cymer iti hi a does i 'th crogi \ plwc

chwi ellwch roi 'ch dwulo ngud [~ ynghyd] pen fynoch \ wrth hir ymgeisio ond da 'r ymgowsoch \ ni does neb am y glowa i \ ar feder tori rhyngoch \

o gyfadde 'r gwir rydwi 'n forwun \ fel a does i 'r bud yn blentun \ man [~ myn] fy ffudd os fi di [~ ydyw] ffebian \ ni ches i yrioed ddrwg air na gogan \ mortimer

ni does genifi am 'ch cariad \ ond can diolch i chwi 'n wastad \ a bod trwy foddol feddwl odieth \ jach gu synied euch gwashaneth [~ gwasanaeth] \ Exit oll enter hiran

fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin

f' arglwudd frenin nid wi addas \ I chwi roddi imi 'r fath urddas \ i roi imi gimaint goruwchafieth \ ni does geni ddim cynhysceth \ Dynstan

DOETH...........................................1

Rwiti yn ddigon doeth a symel \ a fedri di wneuthur gwaith a gorchwul \ hiran

DOETHUS.........................................1

Bychan Iawn genine [~ gennyf innau] hud angie \ gysanu 'th dwu wefus doethus dithe \ llaw yn llaw turd gida myfi \ I orphen llinio dudd diweddi \ Exitt oll enter plwc

DOIDI...........................................1

witi yn doud y doidi i 'm calun \ Hiran

DOIS............................................1

mae pawb yn Iach am ddim ar glowes \ yn buw i gid heb lid na males \ ond yma a dois yn wir i ymofun \ am un o ferched llur y brenin \ morgan

DOIST...........................................4

pam a doist i o 'th gymdogeth \ alltud

dwed etto 'r dun o 'i go \ brud a doist o frutania \ gida ffwu ag yn ma [~ mha] fodd \ y doist i drosodd yma \ plwc

dwed etto 'r dun o 'i go \ brud a doist o frutania \ gida ffwu ag yn ma [~ mha] fodd \ y doist i drosodd yma \ plwc

o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn \ ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn \ plwc

DOISTI..........................................1

mae hwn 'n landdun ifangc lysti \ ni does mo 'i fath yn fy ngwmpeini [~ nghwmpeini] \ o ble doisti 'r glanddyn mwuna \ alltud

DOL.............................................1

ni ffrisiwn i res o bine \ er cloddio iddo fedd a 'm cledde \ gad ini daro ati dul \ I ganu iddo glul on clolie \ canu clul bob yn ail a dol ffwl

DOLCIO..........................................1

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin