OBAITH...........1

I 'r Bedd ond nid oes cenif [~ gennyf ] fawr obaith eich cweled [~ gweled ] ond cobeithio [~ gobeithio ] cawn cwrdd yr

OBAITHIO.........1

I Isgrufenu [~ ysgrifennu ] r ychudig Leine hun Attoch Gan Obaithio y Byddant ddod yn DDiogel I ich LLaw CHwi

OBEITHIO.........2

wedu cael y Cufleustra hwn I 'ch anerch can obeithio y Cuferfudd hyn o leine a chwi yn iach

ddanfon gyda James Evans y LLythyr hwn attoch gan obeithio eich bod CHwi a 'ch Teuly yn mwynhau eich

OBEITHIOL........1

bod yn precethu [~ pregethu ] 3 Saboth ac y mae yn obeithiol Iawn I fod yn weinidoc [~ weinidog ] Da I Iesu

OBLEGYD..........1

y ny fod eych gwlad chwy a llafyr ynthy oblegyd y mae LLawer yn dod ohony yma o flawd

OCHOR............2

mi fuddwn yn llawen iawn eich cweled [~ gweled ] yr ochor hun I 'r Bedd ond nid oes cenif [~ gennyf

eich cweled [~ gweled ] ond cobeithio [~ gobeithio ] cawn cwrdd yr ochor Draw lle na budd rhaid ymadel mwu a 'r

ODE..............1

abal yawn gadewch hynny yn y man yna - a Ode yn rhyw glefyddyd [~ celfyddyd ] ney grefftwr - pa le may

ODU..............2

precethu [~ pregethu ] - Leicwn wibod yn eich LLuthur nesaf a odu yr athrawieth o Ewllus RHudd yn amal yn eich

gweydd ] yn ei wneid a THomas ei fab a odu nid ym ni yn deall for [~ fod ] Mr. RHees

ODY..............12

Dref Marchnad a beth yw ey henw hy - a ody rhan bena yr coed ag yr ych y Son

gyfnewidiad ] yn yr Hyn, hyny wy yn feddwl, a ody yr gayaf, yn oer yawn, a 'r Haf yn

oer yawn, a 'r Haf yn Dwym yawn - a ody Teyly David fy Nay, wedy chwanegy - y mey [~ mae

agos y fyffyne [~ bythynau ] y Dynion Gwillion [~ gwylltion ] - a ody ffouls Gwylltyon yn amal yn y wlad a beth

dwaid fod Nadrodd Mawryon yn eych glad [~ gwlad ] a ody felly - a Oes Geifyr, Bwch ddanas, Moch gwyllton, da

Oes defed gyda chwy - a oes LLwynogod Lawer - a ody yr anyfeliad yn geffredyn yr yn faint an ag

ney graig fel Clos yr hen Draskell [~ Treasgell ] - a ody Draskell [~ Treasgell ] Newydd yn Sefyll ar Lether a ody

ody Draskell [~ Treasgell ] Newydd yn Sefyll ar Lether a ody y Dwfwr yn Tarddy yn agos at y Ty

fel gallo wagons fyned drosto yn y flwyddyn, a ody hyny yn bod - a ody yr anifelyad yn mynd

yn y flwyddyn, a ody hyny yn bod - a ody yr anifelyad yn mynd y Brys mawr (pob math

y Caws a 'r Cyg o bob RHyw - a ody ydeufydd [~ edafedd ] gwlan ar LLycu yn ddryd - a Oes

Mylodd wedy cal [~ cael ] ey Symyd y dragwyddoldeb - a ody hyn y wyr - a oes yn eych gwlad chwy

ODYCH............2

r Mor, a beth yw y henw hy - a odych yn dechre cody llafyr - pwy mor belled ydch oddy

oddywrth yr Anyalwch lle may cryadyryad [~ creaduriaid ] RHeibys - a odych chwy yn agos y fyffyne [~ bythynau ] y Dynion Gwillion

ODYN.............2

celfyddyd ] ney grefftwr - pa le may Martha, Bett, a odyn hwy mewn gwasaneth - pwy mor belled ydch [~ ydych ] oddywrth

gyffredyn - a Oes LLawer o fellt a THarane - a odyn Nhw yn gadarn yawn - My ddymynwn roy ychydyg o

ODDI.............4

yr anyfeylied o bob rhyw wedi gostwng yn rhyfedd oddi wrth fel y byont yn dyweddar, ychen £ 30 y par

Nid oes yn Cyfnewidad yn ein plith fel Teilu Oddi ar pan ymadawsoch a ni Mawr Iw r RHwime

yn Gwedi Gorfod RHoi RHai A DDerbuniasom yn LLawen oddi ar yr Enw RHagorol a CHwi Arnom Ymusg y

bod llawer o 'r Cymru yn son am fyned oddi yma i Dir yr Holand Company, fe aeth rhai

ODDIAR...........4

amriw o Luthre [~ llythyrau ] i 'r Cumdogeth hon oddiwrthich oddiar pan ymadawsa RHai I plwy LLethrach RHai I Cabrel

fu merch a 'i Cwr [~ gwr ] yn Buw yno oddiar Dechre Ebrill Cabrel [~ Gabriel ] yn buw yn panthowel a

Ichwi I fod ffani fu merch wedu ei chladdu oddiar dechre mihefin diwetha a dwu ferch fach a 'r

yn ychudug o gwmpas Dau fis yn ol sydd oddiar pan Darfuddes a 'r Count ag mi Golles £ 0..12s

ODDIWR...........1

daioni. - Mi a dderbynies lythyr nythwr [~ neithiwr ] o Lunden oddiwr [~ oddiwrth ] THos. THomas fy Mrawd yn nghyfreth a 'ch

ODDIWRTH.........2

Salem y mae yr tucwrdd yn cael ei atal oddiwrth ym bob yn ail Saboth ond yr yudm [~ ydym

Mi a dderbynies lythyr nythwr [~ neithiwr ] o Lunden oddiwr [~ oddiwrth ] THos. THomas fy Mrawd yn nghyfreth a 'ch hen

ODDIWRTHICH......1

ddaeth amriw o Luthre [~ llythyrau ] i 'r Cumdogeth hon oddiwrthich oddiar pan ymadawsa RHai I plwy LLethrach RHai I

ODDIWRTHO........1

Simon James o Attebyad i un a dderbynies i oddiwrtho fe gyda James James Evans, Yr oeddwn wedi Sulwy

ODDY.............5

fy Mhapyr yn bresenol - Pwy mor belled ydych [~ ydych ] oddy wrth PHilidphe [~ PHilidelphia ] - beth gostodd y Tyr - a oedd

yn byldo y Tay - Pwy mor belled ydch [~ ydych ] oddy wrth Afon Sydd yn arwen, y 'r Mor, a

odych yn dechre cody llafyr - pwy mor belled ydch oddy wrth Dref Marchnad a beth yw ey henw hy

cysan yddo, ag felly rhodded hythe, dym yn chwaneg oddy wrth eych anwillaf frawd y mae y ffryns yn

yr Hollalluog yn preswylyo ynoch, cymynt [~ cymaint ] a hynny oddy wrth eych anwyll frawd Saml. THomas y mae y

ODDYWRTH.........1

odyn hwy mewn gwasaneth - pwy mor belled ydch [~ ydych ] oddywrth yr Anyalwch lle may cryadyryad [~ creaduriaid ] RHeibys - a odych

OED..............1

flwiddin 1747 a fediddiwid n RHydevelin gan David THomas n 17 oed Elizabeth ei wraig anwid n r un Shir n

OEDD.............13

oddy wrth PHilidphe [~ PHilidelphia ] - beth gostodd y Tyr - a oedd e wedy ei arllwys, ney yn, anyalwch - o beth

y mei [~ mae ] yn deddol gyda ny ofyn a oedd e yn abal yawn gadewch hynny yn y man

fu nglun a LLai o boen o beth nac oedd ynddi ond yr wif Corfod [~ gorfod ] Iwso Sbectel yn

yna mi Bruneis y Leas ar y Cwbwl ac oedd canto [~ ganddo ] Ef yn felin panthowel ac y maeu

a chwedu prynu yr Les a 'r Cwbwl ac oedd yn pant howel THomas fu mab wedu priodu ac

gwneid dim angyfiawnder a Mr Griffiths a 'r executors oedd ef i Sefydlu - a 'u fod ef unwaith wedu

ag amgylchiad mawr arall sef fy merch Briodi. yr oedd genif feddwl mawr I ddyfod trosodd y gwanwyn hyn

ffrynd. Moses David Mi Gamsinies yn y LLythyr. Nid oedd Ef wedy Scrifenny attoech sef David THomas Fy hen

fy Mrawd yn nghyfreth a 'ch hen Gymodog chwitheu oedd fe a 'i deuly yn iach pan yr yscrifenodd

yn iach pan yr yscrifenodd y llythyr, yr hyn oedd Mawrth 10fed 1807 Fe fu Ef ddwy flynedd a hanner

o 'r Saeson gyda nhwy, ond Erbyn hyn yr oedd yr eira wedi myned i bant, hwy a ffeilsant

a ddychelsant [~ ddychwelsant ] fel Gwyr Dafydd Canys y Gwyr oedd wedi Cywilyddio yn Lawr. 2 Sam 10.5 - Ni wn i ddim

fediddiwid n eglwis abartawe gan Griffith David y Cyfriw oedd n ailode gwreiddiol n Corffoli eglwis Salem n Shir

OEDDWN...........2

dderbynies i oddiwrtho fe gyda James James Evans, Yr oeddwn wedi Sulwy yn hwnnw bod llawer o 'r Cymru

fy hun. ag a fwy lles i erill, nag oeddwn y tro cynta cyn myned i Mary land, fel

OELEI............1

cweled [~ gweled ] yn fawr rha [~ yr haf ] diwetha yn oelei bw ond mi cefes fu siomi mi fuddwn yn

OER..............2

hyny wy yn feddwl, a ody yr gayaf, yn oer yawn, a 'r Haf yn Dwym yawn - a ody

yna un dweid y meu wedu bod yn flwiddun oer Iawn yn ein cwlad ni rfliddin [~ y flwyddyn ] hon

OES..............25

yr wy yn bwryadi yddo e wneithyr felly - Nyd oes dym cyfnewydad yn fy Nheyly y yr yn Ny

yn dufod y mewn ag felly yr Haf, a Oes llawer o Gyfnewedad [~ gyfnewidiad ] yn yr Hyn, hyny wy

Mawryon yn eych glad [~ gwlad ] a ody felly - a Oes Geifyr, Bwch ddanas, Moch gwyllton, da, a cheffyle gwyllton

a pwy ffordd ydys yn ey dala hwy - a Oes defed gyda chwy - a oes LLwynogod Lawer - a ody

ey dala hwy - a Oes defed gyda chwy - a oes LLwynogod Lawer - a ody yr anyfeliad yn geffredyn yr

ddayar Bryddlyd a beth yw ey LLyw hi - a oes Clai dan y ddayar ney graig fel Clos yr

LLythyr am hyny yr wy i 'n bwryady nad oes dym, a oes gyda chwy ddym Cwrw ney ddyod

yr wy i 'n bwryady nad oes dym, a oes gyda chwy ddym Cwrw ney ddyod gadarn - beth ydch

ag ym Mhwy fys yr ydch yn Medy - a Oes nemor afaleu Plwms &c yn y wlad - a Oes

Oes nemor afaleu Plwms &c yn y wlad - a Oes potato, Erfyn, Garesh a ffanas - yr ydys yn dwaid

ody ydeufydd [~ edafedd ] gwlan ar LLycu yn ddryd - a Oes LLyn a Hemp yn Tyddy [~ tyfu ] yn y Wlad

nesed attoch chwy gall Rope maker wneythyr bwyolyeth a Oes Nemor o waith y Auctioneer yn eych gwlad chwy

dowydd sydd yn eych gwlad chwy yn gyffredyn - a Oes LLawer o fellt a THarane - a odyn Nhw yn

Symyd y dragwyddoldeb - a ody hyn y wyr - a oes yn eych gwlad chwy - Trefen y gadw Cyfeillach, yr

r tylwyth yn yach ag yn eich anerch, Nid oes genyf ddym y ddywaid yn RHagor, on [~ ond ] dymyno

a rhiw ferchetos bach erill o 'r Cumdogeth nad oes fawr o ran Crefudd arnent [~ arnynt ] Davidd [~ Dafydd ] panturhedn

iw merch Davis o Abrnant [~ Abernant ] yn awr nid oes cenif [~ gennyf ] ddim llawer newiddion THos Jephtha a claddwid

achos yn cwanhu [~ gwanhau ] yn mlith yr arminied nid oes neb yn dufod I 'w ei cwrando [~ gwrando ] Wm

chwedu ei wrthod can [~ gan ] ei bobol ac nid oes yn lle canto [~ ganddo ] fe yn bresnol I lefaru

gweled ] yr ochor hun I 'r Bedd ond nid oes cenif [~ gennyf ] fawr obaith eich cweled [~ gweled ] ond cobeithio

a 'wraig yn awr farwl y tro hwn nid oes cenif [~ gennyf ] ond ei corchmn [~ gorchymyn ] I dduw ei

ag yr ym ni oll yn Bresenol ag Nid oes yn Cyfnewidad yn ein plith fel Teilu Oddi ar

mai Daniel John wedi Cael Ei DDiaelodi ag nid oes un Argoel Iddo Droi Ei aeb yn ol A

THomas Williams Benlan yn Pregethu Yn Ein plith - Nid oes fawr Cyfnewidad Etto yn y Gymd-ogaeth Y mae

y buoch chwy ynddi a 'r fath brinder nid oes yma on [~ ond ] ychydig of fara ond sydd yn